Ενημερώθηκε στις 16/6/2024

Προχθές δημοσιεύτηκε μια μελέτη στο περιοδικό Environmental Health Perspectives που αναλύει την περιεκτικότητα των διαλυμάτων νικοτίνης σε 3 χημικές ουσίες που μπαίνουν για να δώσουν άρωμα στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Η μια είναι η Diacetyl, η άλλη είναι η Acetoin και η τελευταία είναι η 2,3-Pentanedione.

Στα 51 δείγματα που ελέγχθηκαν τα 39 είχαν Diacetyl, τα 23 είχαν 2,3-Pentanedione και τα 46 είχαν Acetoin. Μόνο 4 δείγματα από τα 51 δεν είχαν κανένα από τα 3 χημικά αρωματικά.

Αυτές οι χημικές ουσίες είναι εγκεκριμένες μεν σαν συστατικά τροφών, αλλά όχι για εισπνοή.

Για την Diacetyl γνωρίζουμε ήδη ότι προκαλεί βλάβη εισπνεόμενη, για τις άλλες δυο προς το παρόν δεν γνωρίζουμε πόση βλάβη προκαλούν σε μακροχρόνια εισπνοή τους.

Καλό είναι αν κάποιος θέλει να χρησιμοποιεί το ηλεκτρονικό τσιγάρο να αποφεύγει αυτές τις αρωματικές ουσίες, αποφεύγοντας τα διαλύματα με αρώματα.

http://ehp.niehs.nih.gov/wp-content/uploads/advpub/2015/12/ehp.1510185.acco.pdf

Για το ίδιο θέμα ο δικός μας Κ. Φαρσαλινός από το Ωνάσειο, δημοσίευσε πρόσφατα στο Nicotine & Tobacco Research, τα ευρήματα από την περιεκτικότητα σε ηλεκτρονικά τσιγάρα από την Ευρώπη και τις Η.Π.Α. της Diacetyl και της 2,3-Pentanedione.

Όσον αφορά την Diacetyl, η ποσότητα της είναι 100 φορές μικρότερη στο ηλεκτρονικό τσιγάρο συγκρινόμενη με το τσιγάρο.

Όσον αφορά την 2,3-Pentanedione, η ποσότητα της είναι 10 φορές μικρότερη στο ηλεκτρονικό τσιγάρο συγκρινόμενη με το τσιγάρο.

Ο μέσος όρος των δειγμάτων είχε μικρότερη ημερήσια έκθεση σ’ αυτές, από τα όρια του Αμερικανικού Εθνικού Ινστιτούτου Επαγγελματικών Κινδύνων και Ασφάλειας (NIOSH), όμως περίπου το 24% των δειγμάτων της πρώτης και το 21% των δειγμάτων της δεύτερης, υπερέβαιναν κατά 5 φορές τα όρια του NIOSH.

http://ntr.oxfordjournals.org/content/17/2/168.full.pdf

Πρόσφατα, τον Αύγουστο του 2015, η Αγγλική κυβέρνηση εξέδωσε οδηγίες για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, μέσω του οργανισμού Public Health England.

Σ’ αυτές αναφέρεται ότι σύμφωνα με τις σημερινές γνώσεις, όποιος καπνιστής διακόπτει το κάπνισμα και αρχίζει το ηλεκτρονικό τσιγάρο μειώνει δραματικά τους κινδύνους για την υγεία του, με την προϋπόθεση να μην βάζει τη μέγιστη ισχύ στη συσκευή του ηλεκτρονικού τσιγάρου κατά την διάρκεια που οι “εισπνοές” διαρκούν πάνω από 3 δευτερόλεπτα και επίσης ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι περίπου 95% ασφαλέστερο από το τσιγάρο.

https://www.gov.uk/government/publications/e-cigarettes-an-evidence-update

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΣΙΓΑΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Η διακοπή του καπνίσματος είναι το μεγαλύτερο δώρο που μπορεί να προσφέρει κάποιος στον εαυτό του. Διακόπτοντας το τσιγάρο μειώνει πολύ τον κίνδυνο για έμφραγμα μυοκαρδίου, για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, για καρκίνο του πνεύμονα, για χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια και για αποφρακτική αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων. Πολλοί θέλουν να διακόψουν το τσιγάρο αλλά δεν μπορούν λόγω του ότι η νικοτίνη που περιέχεται σε αυτό είναι εθιστική-ναρκωτική ουσία.

Η εθιστική νικοτίνη είναι μια ουσία η οποία προκαλεί ευφορία, ελαφρά διέγερση και αύξηση της πνευματικής συγκεντρώσεως, μέσω ειδικών υποδοχέων του εγκεφάλου, που σε μικρές δόσεις, δεν προκαλεί αξιόλογες βλάβες στην υγεία. Η κοινωνία, οι κυβερνήσεις, θεωρούν ανεκτή τη χρήση της εθιστικής νικοτίνης.

Το τσιγάρο, όμως, αποτελεί την χειρότερη-επιβλαβέστερη μέθοδο εισπνοής νικοτίνης, γιατί προσφέρει στον χρήστη και χιλιάδες τοξικές ουσίες (πάνω από 4.000). Από αυτές, τουλάχιστον 60 είναι καρκινογόνες.

>> Σε σύγκριση τυχαιοποιημένων μελετών βρέθηκε ότι η πιθανότητα διακοπής του καπνίσματος στο 6μηνο, συγκριτικά με ψευδοφάρμακο ήταν: 2.37 φορές πιθανότερη με ηλεκτρονικό τσιγάρο που περιέχει νικοτίνη, 2.33 φορές πιθανότερη με Varenicline, 2.21 φορές πιθανότερη με Cytisine (με δράση παρόμοια της Varenicline) και μόνο 1.43 φορές πιθανότερη με Bupropion.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK602607/

Το 2003 ένας Κινέζος φαρμακοποιός, ο Hon Lik, βλέποντας τον καπνιστή πατέρα του να πεθαίνει από καρκίνο του πνεύμονα σκέφτηκε πώς να εφεύρει μια συσκευή για εισπνοή μόνο της νικοτίνης χωρίς τα υπόλοιπα χιλιάδες βλαβερά συστατικά του τσιγάρου. Έτσι εφηύρε-κατασκεύασε το ηλεκτρονικό τσιγάρο που περιλάμβανε ένα δοχείο με διάλυμα νικοτίνης και έναν πιεζοηλεκτρικό μηχανισμό δημιουργίας υπερήχων, ώστε να μετατρέπεται το διάλυμα, σε νέφος μικροσταγονιδίων ατμού για εισπνοή.

Αργότερα ο μηχανισμός δημιουργίας του “νέφους”, άλλαξε από πιεζοηλεκτρικός, σε σύρμα πυρακτώσεως που θερμαινόμενο με μπαταρία, ατμοποιεί το διάλυμα σε νέφος μικροσταγονιδίων.

Σήμερα το διάλυμα εκτός από Νικοτίνη, περιέχει φυτική γλυκερίνη ή προπυλενογλυκόλη (Propylene Glycol) ή και τα δύο, νερό και εγκεκριμένα αρωματικά. Η νικοτίνη περιέχεται στο διάλυμα, σε διάφορες συγκεντρώσεις-πυκνότητες, π.χ. 8 ή 16 ή 24 mg/ml. Επίσης υπάρχει και διάλυμα χωρίς νικοτίνη.

Η εισπνεόμενη προπυλενογλυκόλη ή/και φυτική γλυκερίνη που περιέχονται στο ηλεκτρονικό τσιγάρο έχουν εγκριθεί σαν συστατικά τροφίμων και φαρμάκων. Μπορούν μόνο να προκαλέσουν ερεθισμό των αεραγωγών οδών, εισπνεόμενα.

Για τα εγκεκριμένα αρωματικά, δεν ξέρουμε ακριβώς τι συμβαίνει σε μακροχρόνια εισπνοή τους στην υγεία εκτός από την Diacetyl (που βρέθηκε ότι σε εργαζόμενους σε βιοτεχνίες που χρησιμοποιούν αυτή την ουσία προκαλεί βρογχιολίτιδα), γι’ αυτό μερικές εταιρείες δεν την χρησιμοποιούν πια.

Στον “ατμό” του ηλεκτρονικού τσιγάρου περιέχονται επίσης ελάχιστες ποσότητες βαρέων μετάλλων (κυρίως νικελίου, μολύβδου, καδμίου), που προέρχονται από το σύρμα πυρακτώσεως και τις μεταλλικές συγκολλήσεις του. Οι συγκεντρώσεις αυτές είναι παρόμοιες με αυτές σε εισπνεόμενο διάλυμα νικοτίνης (Goniewicz et al, T.C. on line-6/3/2013) Η πιθανή βλάβη από τα εισπνεόμενα μικροσωματίδια των βαρέων μετάλλων, αν υπάρχει, θα φανεί μετά από πολλά χρόνια χρήσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου.

Οι νιτροζαμίνες, καρκινογόνες ουσίες του τσιγάρου, υπάρχουν μερικές φορές και στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, από προσμίξεις, αλλά σε ποσότητα πολύ μικρότερη του ενός χιλιοστού της ποσότητας που υπάρχει στο τσιγάρο.

Οι καρκινογόνοι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες και το μονοξείδιο του άνθρακα, (αέριο δηλητήριο που συνδέεται στέρεα με την αιμοσφαιρίνη, δημιουργώντας την άχρηστη ανθρακυλαιμοσφαιρίνη και μειώνοντας την χρήσιμη αιμοσφαιρίνη), που υπάρχουν στο τσιγάρο, δεν ανευρίσκονται στο ηλεκτρονικό τσιγάρο.

ΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Από το FDA και τον ΕΟΦ έχουν εγκριθεί για την διακοπή του τσιγάρου φάρμακα όπως η Varenicline (Champix) που είναι μερικώς αγωνιστής υποδοχέων νικοτίνης, στον εγκέφαλο. Επίσης η Bupropion που είναι αντικαταθλιπτικό φάρμακο (λιγότερο αποτελεσματική, συγκριτικά με τη Varenicline). Τα ανωτέρω φάρμακα μειώνουν τα συμπτώματα στερήσεως από την διακοπή του κλασσικού τσιγάρου. Ξεκινά κάποιος που θέλει να διακόψει το τσιγάρο τη Varenicline και σε 14 μέρες σταματά να καπνίζει. Σε άλλους 2,5 μήνες σταματά το φάρμακο. Η κυρίως παρενέργεια της ήταν η ναυτία.

Η επιτυχία της στο 6μηνο, είναι περίπου 2,5 φορές, μεγαλύτερη από του ψευδοφαρμάκου κατά την Kate Cahill et al. (JAMA :2014 311:193-194, 8/1/2014). Στην ίδια δημοσίευση, ο συνδυασμός αυτοκόλλητων νικοτίνης με τη Varenicline είχε περίπου 3πλάσια αποτελεσματικότητα από τα ψευδοφάρμακα. (Για τους μη γιατρούς, πάντα συγκρίνεται η αποτελεσματικότητα και οι παρενέργειες ενός φαρμάκου με ένα ψευδοφάρμακο).

Επίσης έχουν εγκριθεί για τη διακοπή του τσιγάρου, αυτοκόλλητα ή τσίχλες ή σπρέι νικοτίνης που με την προοδευτική- διαδοχική χρήση μορφών με μικρότερη ποσότητά της, βοηθούν να μην παρουσιαστεί το σύνδρομο στερήσεώς της (π.χ. αυτοκόλλητο 15 mg για 15 μέρες, μετά των 10 mg για άλλες 15 μέρες και τέλος των 5 mg για 2 μήνες) . Η νικοτίνη που υπάρχει σε αυτά είναι μικρής ποσότητας και έτσι δεν προκαλεί αξιόλογες βλάβες. Η πιθανότητα επιτυχίας, δηλαδή διακοπής του καπνίσματος στο 6μηνο από την έναρξη της χρήσης του αυτοκόλλητου, είναι σχεδόν διπλάσια (1,8 φορές μεγαλύτερη) συγκριτικά με του ψευδοφαρμάκου. Δεν έχουμε ενδείξεις ότι αυτά προκαλούν έμφραγμα.

Κατά τη γνώμη μου, ίσως ο καλύτερος τρόπος για να διακόψει ένας καπνιστής το τσιγάρο είναι με την ταυτόχρονη χρησιμοποίηση τριών μεθόδων. α) Της Varenicline (ή της Bupropion) και διακοπή του τσιγάρου 14 μέρες μετά την έναρξή της, β) Την τοποθέτηση αυτοκολλήτων νικοτίνης, τη μέρα διακοπής του καπνίσματος και γ) Ίσως την έναρξη χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου χωρίς νικοτίνη, πάλι τη μέρα διακοπής του καπνίσματος. Το τελευταίο χρειάζεται για να παραμείνει η τελετουργία – διαδικασία της τοποθέτησης του τσιγάρου στο στόμα και της βαθειάς εισπνοής του, που είναι από μόνη της εθιστική συνήθεια.

ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: α) Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο, είναι πολύ ασφαλέστερο του κανονικού τσιγάρου, με την προϋπόθεση να μην χρησιμοποιείται η μέγιστη ισχύς στη συσκευή του ηλεκτρονικού τσιγάρου και επίσης καλύτερα να αποφεύγονται τα διαλύματα που περιέχουν αρωματικές ουσίες.

Και β) Όποιος καπνιστής διακόπτει το κάπνισμα και αρχίζει το ηλεκτρονικό τσιγάρο μειώνει δραματικά τους κινδύνους για την υγεία του.