Η ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ (ΚΟΙΝΗ)
Ενημερώθηκε στις 23/12/2017
Η κοινή λιποθυμία είναι η συνηθέστερη αιτία της συγκοπής (λιποθυμίας) και προκαλεί το 65% των λιποθυμιών.
Αυτή είναι καλοήθης και οφείλεται σε έντονο ψυχικό ή σωματικό ερέθισμα (π.χ. δυνατό πόνο). Επίσης μπορεί να οφείλεται σε ορθοστασία τουλάχιστον 30 δευτερολέπτων (συνήθως 2-3 λεπτά).
Προκαλείται από διέγερση του παρασυμπαθητικού (ή/και από απώλεια της δράσης του συμπαθητικού) νευρικού συστήματος, οπότε δημιουργείται αγγειοδιαστολή, υπόταση και σχετική ή απόλυτη βραδυκαρδία.
Η Συγκοπή είναι η ξαφνική, παροδική, μικρής διάρκειας, μέχρι 20-30 δευτερόλεπτα, ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ, λόγω παροδικής μείωσης της αιμάτωσης προς ολόκληρο τον εγκέφαλο. Αιτία της είναι η απότομη, μεγάλη πτώση της αρτηριακής πίεσης.
Η Συγκοπή σταματά αυτόματα από μόνη της, λόγω αποκατάστασης της ροής του αίματος προς τον εγκέφαλο, μόλις πέσει κάτω και οριζοντιωθεί το σώμα, χωρίς να αφήσει κανένα πρόβλημα στον εγκέφαλο.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ
Η κοινή λιποθυμία εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά και νέους ενήλικες αλλά μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Μέχρι την ηλικία των 60 ετών το 42% των γυναικών και το 32% των αντρών παρουσιάζουν τουλάχιστον μια φορά κοινή λιποθυμία.
Στους επόμενους 12 μήνες μετά από αυτήν, περίπου το 30% παρουσιάζει και άλλο επεισόδιο κοινής λιποθυμίας. Γενικά όσο πιο συχνές ήταν οι συγκοπές τον προηγούμενο χρόνο, τόσο συχνότερες θα είναι τον επόμενο.
ΕΙΚΟΝΑ
Η κοινή λιποθυμία συνοδεύεται από ιδρώτα, αίσθημα ζέστης, ναυτία, ωχρότητα και μετά από αυτήν υπάρχει εξάντληση.
Συχνά υπάρχει βραδυκαρδία και μερικές φορές φλεβοκομβική ή κολποκοιλιακή παύση.
Αν τυχόν αργήσει να αποκατασταθεί η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο, παρουσιάζονται τραντάγματα στα χέρια και τα πόδια που μοιάζουν με σπασμούς. Αυτά διαφέρουν από τους επιληπτικούς σπασμούς και επιπλέον στην κοινή λιποθυμία δεν παρατηρείται απώλεια ούρων και κοπράνων.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία. Η καθησύχαση ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή, η εκπαίδευση για αποφυγή καταστάσεων που την πυροδοτούν (π.χ. πολυκοσμία, υπο-ογκαιμία) και η έναρξη άσκησης (προτιμότερο βάδισμα ή κολύμπι) είναι τα πρώτα μέτρα.
Μετά από πρώτο επεισόδιο συνιστάται πριν από οποιαδήποτε άσκηση στο μέλλον, λήψη νερού και αλμυρού εκτός και αν αντενδείκνυνται. Αν τυχόν παίρνει φάρμακα που προκαλούν υπόταση, τα διακόπτουμε.
Αν υπάρχουν πρόδρομα φαινόμενα, μπορεί να αποτραπεί η λιποθυμία, αν ο “ασθενής” καθίσει κάτω και κάνει ισομετρική άσκηση- τέντωμα μεγάλων μυών π.χ. να καθίσει οκλαδόν και να τεντώσει τα χέρια.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η Midodrine (Gutron, α-αγωνιστής που αυξάνει την πίεση) οδηγία ΙΙα. Όχι σε υπέρταση ή δυσχέρεια στην ούρηση ή καρδιακή ανεπάρκεια / μπορεί να ληφθεί και σαν χάπι στην τσέπη, 1 ώρα πριν από γνωστό ερέθισμα που θα προκαλέσει λιποθυμία.
Σε συχνές υποτροπές συγκοπής επιπλέον θα σκεφτούμε (το όφελος είναι ίσο με τις πιθανές παρενέργειες οδηγία ΙΙβ) εφ’ όσον δεν υπάρχουν αντενδείξεις, την Fludrocortisone (αλατοκορτικοειδές), την Paroxetine (αντικαταθληπτικό- αποκλειστής της επαναπρόσληψης σεροτονίνης) και την Μετοπρολόλη (Lopresor, β-αναστολέας) στους μεγαλύτερους των 42 ετών.
Βηματοδότης (διπλοεστιακός DDD) (οδηγία ΙΙβ) σπανιότατα θα χρειαστεί, μόνο σε ηλικιωμένους με συχνά επεισόδια συγκοπής, που συνοδεύονται από τραυματισμό, που δεν παρουσιάζουν πρόδρομα συμπτώματα, έχουν φυσιολογικό το tilt-table test και υπάρχουν καταγραμμένες παύσεις είτε ασυμπτωματικές πάνω από 6 sec είτε πάνω από 3 sec καταγραμμένες κατά την διάρκεια της λιποθυμίας.
Για την καταγραφή χρειάζεται παρατεταμένη καταγραφή ηλεκτροκαρδιογραφήματος, συνήθως με ILR (Implantable Loop Recorder).
ΤΕΛΙΚΑ, πρέπει να διευκρινιστεί αν η απώλεια συνειδήσεως σε κάποιον άνθρωπο είναι συγκοπή ή όχι, μετά να διευκρινιστεί ότι πράγματι η αιτία της συγκοπής είναι η κοινή λιποθυμία και επίσης αν τυχόν υπάρχουν πρόδρομα συμπτώματα να χρησιμοποιείται η ισομετρική διάταση- τέντωμα των μεγάλων μυών για την πρόληψη της κοινής λιποθυμίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
http://www.onlinejacc.org/content/70/5/620
http://circ.ahajournals.org/content/early/2017/03/09/CIR.0000000000000499
