http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa070829#t=article
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1505532#t=article
https://www.youtube.com/watch?v=5DXhJfsP6dc

Μια ακόμη μελέτη η FAME 2 ανακοινώθηκε πρόσφατα (2/11/2017), όπου διενεργήθηκε αγγειοπλαστική με stents τελευταίας γενιάς (DES 2^ης γενιάς) και μόνο όπου το FFR ήταν λιγότερο από 80% (447 ασθενείς). Αυτή έδειξε ότι στα 3 χρόνια οι θάνατοι και/ ή τα εμφράγματα (περίπου 9%), ΔΕΝ ήταν στατιστικά σημαντικά λιγότερα, συγκριτικά με τη Φαρμακευτική θεραπεία μόνη της (441 ασθενείς).

Η μελέτη έδειξε σημαντικό όφελος (περίπου 4% τον χρόνο σε απόλυτες τιμές) των DES συγκριτικά με τη φαρμακευτική θεραπεία, ως προς την ανάγκη Επαναγγείωσης. Δυστυχώς όμως οι γιατροί και οι ασθενείς γνώριζαν το FFR.

[(FFR μικρότερο από 80% σημαίνει ότι: Η μείωση της πίεσης (άρα ροής) μετά τη στένωση είναι μεγαλύτερη από 20%, συγκρινόμενη με τη πίεση πριν τη στένωση σε συνθήκες υπεραιμίας].

Δηλαδή η FAME 2 όσον αφορά τα εμφράγματα και τους θανάτους, επιβεβαίωσε τη μελέτη Courage.

[Η μελέτη FAME 2 έδειξε όμως μια μεγάλη διαφορά στην ανάγκη επείγουσας επαναγγείωσης (4.3% vs 17.2%). Όμως όπως αναφέρουν οι ίδιοι οι ερευνητές μπορεί αυτό να οφειλόταν στο ότι και οι ασθενείς και οι γιατροί γνώριζαν την μείωση του FFR, οπότε ίσως επηρεάστηκε από αυτό η απόφαση τους για επαναγγείωση (= αγγειοπλαστική με stent ή εγχείρηση bypass).]

# Σε αντίθεση με όσους έχουν σταθερή στεφανιαία νόσο και σταθερή στηθάγχη, η αγγειοπλαστική με stent είναι η καλύτερη θεραπεία σε οξύ έμφραγμα. Η διαφορά αφορά στη σύσταση των αθηροσκληρωτικών πλακών στις 2 περιπτώσεις και επιπλέον την ύπαρξη θρόμβου στο οξύ έμφραγμα.

# Πριν μερικές μέρες ήρθε μια άλλη μελέτη από το Imperial College στο Λονδίνο, η ORBITA, να ταράξει τα νερά.

http://www.thelancet.com/…/PIIS0140-6736(17)32714…/fulltext…

Αυτή έδειξε ότι η αγγειοπλαστική με stent, δεν προσέφερε περισσότερο όφελος στον χρόνο βαδίσματος και στη στηθάγχη, συγκριτικά με ψευδοεπέμβαση.

Η ORBITA διενεργήθηκε σε 200 ασθενείς με σταθερή στεφανιαία νόσο, από βαριά > 70% στένωση ενός αγγείου (69% στον πρόσθιο κατιόντα/ μέσο FFR: 0.69) και υπό βέλτιστη φαρμακευτική θεραπεία.

Η μελέτη ORBITA ήταν τυφλή τυχαιοποιημένη πολυκεντρική μελέτη που έδειξε ότι η ικανότητα για βάδιση και η σταθερή στηθάγχη είχαν βελτιωθεί ελάχιστα (μετά από 6 εβδομάδες) σε όσους υποβλήθηκαν σε αγγειοπλαστική με stent (105), συγκριτικά με όσους νόμιζαν ότι υποβλήθηκαν σε αγγειοπλαστική με stent (95).

Πάντως αν κάποιος που δεν είναι υποψήφιος για Εγχείρηση Bypass, συνεχίζει να έχει στηθάγχη στο βάδισμα παρ’ όλη την βέλτιστη φαρμακευτική θεραπεία, θα υποβληθεί σε αγγειοπλαστική με Stent (εκτός ίσως, από όσους έχουν στένωση 1 αγγείου και με FFR: 0.69, όπως στη μελέτη ORBITA) όπως συμβουλεύουν οι υπάρχουσες οδηγίες. Αν αυτές αλλάξουν στο μέλλον, ακολουθούμε τις νέες οδηγίες.

Το συμπέρασμα, παρ’ όλες τις αιτιάσεις των επεμβατικών καρδιολόγων, είναι ότι όλες οι θεραπευτικές παρεμβάσεις πρέπει να συγκρίνονται με ψεύτικες (όπως π.χ. το φάρμακο με το ψευδοφάρμακο), ώστε να βρεθεί πόσο ωφελεί η σκέψη του εγκεφάλου, η ιδέα, ότι υπάρχει όφελος από ένα φάρμακο ή μια επέμβαση, στα συμπτώματα.

Η δύναμη της υποβολής ιδίως αν ταλαιπωρηθεί κάποιος (και ενδεχομένως πληρώσει και χρήματα) ?