ΤΟ D-DIMER
Το D-dimer είναι δείκτης θρομβοδιάλυσης- θρομβογένεσης και η μέτρηση του χρησιμεύει κυρίως σε υποψία πνευμονικής εμβολής.
Το D-dimer είναι το μικρότερο πρωτεϊνικό θραύσμα (FDP – fibrin degradation product) από τη διάλυση του Ινώδους που υπάρχει στον ερυθρό θρόμβο (με τη δράση του ενζύμου Πλασμίνη).
Μόλις γίνει μια οξεία θρόμβωση ξεκινά ταυτόχρονα και η διαδικασία διάλυσης του θρόμβου- της ενδογενούς ινωδόλυσης.
Το D-dimer αυξάνεται σε οξεία θρόμβωση σε φλέβα (DVT) (και σε αρτηρία) και συνεπώς και σε πνευμονική εμβολή (ΡΕ).
Το D-dimer είναι ευαίσθητος δείκτης για VTE αλλά δυστυχώς είναι μειωμένη η ειδικότητα του, δηλαδή μπορεί να οφείλεται σε άλλες παθήσεις.
>> Η αύξηση του D-dimer μπορεί να μην οφείλεται σε ενδοαγγειακή θρόμβωση, αλλά σε άλλους λόγους όπως πρόσφατη εγχείρηση, τραύμα, λοίμωξη- φλεγμονή, σε ηπατοπάθεια, σε καρκίνο, σε εγκεφαλικό, σε έμφραγμα, σε καρδιακή ανεπάρκεια, σε εγκυμοσύνη σε ενδονοσοκομειακούς ασθενείς κλπ.
Όσο πιο αυξημένο το D-dimer, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα ενδοαγγειακής θρόμβωσης (πχ. VTE, θρομβοφιλία, διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη).
Αν είναι αυξημένα τα Τριγλυκερίδια ή η Χολερυθρίνη, ή ο Ρευματοειδής παράγων ή υπάρχει Αιμόλυση, τότε αυξάνεται ψευδώς το D-dimer.
Έτσι όσο αυξάνεται η ηλικία τόσο μειώνεται η σιγουριά ότι υπάρχει πνευμονική εμβολή, όταν βρεθεί αυξημένο το D-dimer, λόγω των άλλων παθήσεων που μπορεί να συνυπάρχουν.
Μέχρι την ηλικία των 50 ετών, αν το D-dimer βρεθεί πάνω από 500 µg/L η διάγνωση της ΡΕ είναι πιθανή αλλά όχι σίγουρη.
Σε ανθρώπους άνω των 50 ετών χρησιμοποιείται σαν όριο τιμής του D-dimer το γινόμενο της ηλικίας επί 10 µg/L (ηλικία x 10 µg/L), ώστε να μειωθεί η πιθανότητα ψεύτικης διάγνωσης ΡΕ.
Μια μελέτη χρησιμοποίησε σαν όριο τιμής του D-dimer τα 750 µg/L για διάγνωση της ΡΕ.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jth.13574/full
Σύμφωνα με αυτήν, σε υποψία Πνευμονικής Εμβολής (ΡΕ), αν το D-dimer είναι κάτω από 750 µg/L και η κλινική πιθανότητα της (με το Wells Scoring System), είναι μικρή ή μέτρια, η σιγουριά ΜΗ ύπαρξης ΡΕ, είναι 99% και 96% αντίστοιχα. (Αντίθετα αν η πιθανότητα ΡΕ είναι μεγάλη, τότε η σιγουριά ΜΗ ύπαρξης της, είναι περίπου 80%).
Πρόσφατη μελέτη (24/1/2018) έδειξε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για πρόβλεψη μελλοντικών θανάτων σε στεφανιαίους ασθενείς.
http://circ.ahajournals.org/content/early/2018/01/23/CIRCULATIONAHA.117.029901
Αν η τιμή του D-dimer είναι >273 µg/L, σε ανθρώπους με σταθερή στεφανιαία νόσο (μετά από οξύ στεφανιαίο σύνδρομο) προβλέπει (ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες) στα επόμενα 10+ χρόνια, ότι θα υπάρχουν αυξημένοι καρδιαγγειακοί θάνατοι, αυξημένοι θάνατοι από καρκίνο και ιδίως από φλεβική θρομβοεμβολή.