Για το κυρίως άρθρο για την COVID 19 πατήστε: εδώ.

Για τα εμβόλια και τα φάρμακα για την COVID 19 πατήστε: εδώ

Οι ιοί είναι μικροσκοπικοί παθογόνοι οργανισμοί που αναπαράγονται μόνο σε ζωντανά κύτταρα ζώων, φυτών, βακτηρίων κλπ., τα οποία και καταστρέφουν.

Αυτοί βρίσκονται στα όρια της ζωής των εμβίων όντων και φαίνεται ότι υπήρχαν από την αρχή της εξέλιξης των πρώτων ζώντων κυττάρων, πριν ακόμη το διαχωρισμό τους στα αρχαία, τα βακτήρια και τα ευκαρυωτικά κύτταρα.

(Τα ευκαρυωτικά κύτταρα είναι τα κύτταρα ζώων και φυτών και διαφέρουν από τα προηγούμενα λόγω ύπαρξης μεμβρανών στο εσωτερικό τους που περιβάλλουν τον πυρήνα και άλλα οργανίδια).

Οι ιοί έπαιξαν κεντρικό ρόλο στην αρχική εξέλιξη (μεταφέροντας γονίδια μεταξύ διαφορετικών ειδών) και στη γενετική ποικιλομορφία.

Αυτοί περιλαμβάνουν εκατομμύρια διαφορετικά είδη και διαχωρίζονται κυρίως από το αν έχουν στο εσωτερικό τους γενετικό υλικό RNA ή DNA (εξωτερικά έχουν ένα περίβλημα πρωτεϊνών, το καψίδιο).

Όταν ένας ιός εισέλθει σε ένα κύτταρο το εξαναγκάζει, χρησιμοποιώντας τα υλικά του, να κατασκευάσει χιλιάδες αντίγραφα του, τα οποία στη συνέχεια μολύνουν άλλα κύτταρα.

Μια κατηγορία από τα πολλά είδη ιών είναι οι κορωνοϊοί (CoVs). Αυτοί ονομάζονται έτσι γιατί υπάρχει γύρω τους εικόνα που μοιάζει με κορώνα.

Οι κορωνοϊοί που προκαλούν λοίμωξη στον άνθρωπο είναι 7 γνωστοί μέχρι σήμερα και οι 4 από αυτούς προκαλούν συμπτώματα κοινού κρυολογήματος (οι δυο προήλθαν από πιθήκους και οι άλλοι 2 από νυκτερίδες).

Οι υπόλοιποι 3 κορωνοϊοί είναι επικίνδυνοι, όλοι προήλθαν από νυκτερίδες και μπορεί να προκαλέσουν βαρειά πνευμονία και ίσως θάνατο από αυτήν. Αυτοί είναι ο SARS, ο MERS και ο νέος κορωνοϊός από την Κίνα, ο SARS-CoV-2.

Αυτοί οι κορωνοϊοί έχουν μια ειδική πρωτεΐνη στην επιφάνεια τους που αγκιστρώνεται στους υποδοχείς ACE 2 των κυττάρων (ιδίως στα επιθηλιακά κύτταρα του φάρυγγα και των πνευμόνων), οπότε αποκτούν την ικανότητα να εισέλθουν στο εσωτερικό τους.

Η πρωτεΐνη αυτή στον SARS-CoV-2 είναι πολύ ικανή στην αγκίστρωση στους υποδοχείς ACE 2 των κυττάρων.

Οι κορωνοϊοί μόλις μπουν στα επιθηλιακά κύτταρα οδηγούν αμέσως το RNA τους στα ριβοσώματα των ξενιστών επιθηλιακών κυττάρων και τα χρησιμοποιούν για να κατασκευάσουν τις πρωτεΐνες που χρειάζονται.

Η σπουδαιότερη ίσως από τις πρωτεΐνες που παράγονται είναι η RNA εξαρτώμενη RNA πολυμεράση (RNA-dependent RNA polymerase ή RdRp ή nsp12) που αντιγράφει το RNA του ιού.

Άλλες πρωτεΐνες που παράγονται χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του περιβλήματος του ιού, της spike πρωτεΐνης (που αγκιστρώνεται στους ACE 2 υποδοχείς των επιθηλιακών κυττάρων) κλπ.

Έτσι ο ιός καταφέρνει να αναπαράγεται χρησιμοποιώντας τις πρώτες ύλες και τους μηχανισμούς του ανθρώπινου κυττάρου, να το καταστρέφει και στη συνέχεια τα αντίγραφα του να μολύνουν και να καταστρέφουν άλλα ανθρώπινα κύτταρα.

Φαίνεται ότι στις νυκτερίδες και πιθανόν στους παγκολίνους (φολιδωτός μυρμηγκοφάγος) δυστυχώς υπάρχουν και πολλοί άλλοι κορωνοϊοί με τη θανατηφόρα ικανότητα στην αγκίστρωση στους υποδοχείς ACE 2 των κυττάρων.

Όταν 2 διαφορετικοί κορωνοϊοί βρεθούν στο ίδιο κύτταρο (π.χ. των νυκτερίδων) πιθανώς μπορεί να ανασυνδυάσουν το RNA τους και να δημιουργηθεί ένας νέος θανατηφόρος κορωνοϊός που να μολύνει άλλα είδη.

Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ SARS-CoV-2 ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ COVID 19

Ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 είναι ιός RNA μονής έλικας (positive-sense single-stranded RNA ή +ssRNA) που χρησιμοποιεί απευθείας τα ριβοσώματα στο κυτταρόπλασμα του κυττάρου ξενιστή (που προσβάλλει και καταστρέφει), για να παράγει τις ειδικές πρωτεΐνες που χρειάζεται ώστε να αναπαραχθεί σε χιλιάδες αντίγραφα.

Οι σπουδαιότερες δομικές πρωτεΐνες του είναι: Η spike (S) protein, η membrane (M) protein, η envelope (E) protein και η nucleocapsid (N) protein.

Αυτός έχει διάμετρο περίπου 125 νανόμετρα και το RNA του (γονιδίωμα του) περιλαμβάνει  σχεδόν 30.000 νουκλεοτίδια-βάσεις (Αdenine-Α, Guanine-G, Cytosine-C, Uracil-U).

Θεωρείται ότι ο ιός SARS-CoV-2 ή κάποιος πολύ συγγενικός του ιός κρύβεται εδώ και 10ετίες σε ορισμένα ζώα.

Αυτό που κάνει πολύ αποτελεσματικό τον ιό SARS-CoV-2 στο να μολύνει ανθρώπους, είναι μια μετάλλαξη του που κάνει την spike πρωτεΐνη του να συνδέεται πολύ καλύτερα με τους υποδοχείς ACE 2 διαφόρων επιθηλιακών κυττάρων και ιδίως του φάρυγγα, των αγγείων και των πνευμόνων. (10-20 φορές ισχυρότερα από τον ιό SARS-CoV).

# Ο ιός αυτός ξεκινά στο φάρυγγα και στη μύτη, με πυρετό ή/και βήχα ή/και μειωμένη γεύση και όσφρηση και σε μερικούς ανθρώπους μετά από 6 μέρες περίπου συνεχίζει και μολύνει τα κύτταρα των πνευμόνων (ίσως σε όσους δεν είναι επαρκεί το ανοσοποιητικό τους στην κατασκευή αντισωμάτων κατά του ιού).

Σπανιότερα ο ιός μπορεί να προχωρήσει άμεσα στους πνεύμονες, οπότε η δύσπνοια ξεκινά αμέσως, ταυτόχρονα με το βήχα και τον πυρετό.

# Η θνητότητα (case fatality ratio) από τον SARS-CoV-2, είναι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) περίπου 3.5%. Όμως φαίνεται ότι αυτό το ποσοστό θα είναι πολύ μικρότερο αν συνυπολογιστούν και οι ασυμπτωματικοί, ίσως κοντά στο 0.5%.

Συνεπώς η θνητότητα περίπου 3.5% στα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα που αναφέρει ο Π.Ο.Υ. (ή 5.6% από την Κίνα, χωρίς τα ασυμπτωματικά κρούσματα), εμφανίζεται σε όσους έχουν μολυνθεί, έχουν αναζητήσει βοήθεια (ή έχουν ιχνηλατηθεί από κρούσματα) αλλά δεν έχουν ισχυρό ανοσοποιητικό (π.χ. ηλικίες > 65 ετών, διαβητικοί, υπερτασικοί, πνευμονοπαθείς, καρδιοπαθείς κλπ.), οπότε ο ιός προχωρά στους πνεύμονες προκαλώντας πνευμονία (και σε άλλα όργανα, π.χ. λεπτό έντερο, καρδιά, νεφρά, εγκέφαλο κλπ.).

[Για παράδειγμα βρέθηκε ότι 873 microRNAs που στοχεύουν το RNA του ιού SARS-CoV-2, μειώνονται με την ηλικία ή με ορισμένες παθήσεις.

https://neurosciencenews.com/rna-coronavirus-age-16373/]

(Συγκριτικά η εποχιακή γρίπη στις Η.Π.Α. έχει case fatality rate 0.1% ή 1/1.000)

Ο θάνατος μπορεί να προέλθει είτε από τον ίδιο τον ιό είτε από υπερέκκριση φλεγμονωδών ουσιών (π.χ. Ιντερλευκίνης 1 και 6) λόγω κατακλυσμικής υπεραντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος.

# Εκείνο που τον κάνει πολύ μεταδοτικό από άνθρωπο σε άνθρωπο (ένα κρούσμα μολύνει τουλάχιστον 3 άλλους, Ro > 3) είναι και το ότι δυστυχώς μεταδίδεται και από τους ασυμπτωματικούς και ξεκινά να μεταδίδεται και 3-4 μέρες πριν να αρχίσουν να έχουν συμπτώματα όσοι μολύνθηκαν (προσυμπτωματικοί).

# Θα πρέπει να το πάρουμε απόφαση, ότι θα ζήσουμε και με αυτόν τον ιό, όπως και με όλους τους άλλους ιούς που είχαμε από παλιότερες εποχές.

Πάντως σε κάθε κρίση η επιστήμη βελτιώνεται. Η διαφορά είναι ότι τώρα η επιστήμη είναι πολύ καλύτερη και πιστεύω ότι σύντομα θα βρεθεί και θεραπεία και εμβόλιο.

Για να σταματήσει η επιδημία ή πρέπει να βρεθεί εμβόλιο ή πρέπει να μολυνθεί το 70% περίπου του πληθυσμού.

ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ

Το εμβόλιο της Pfizer και BioNTech (BNT-162) έδωσε αρχικά καλά αποτελέσματα, 90% αποτελεσματικότητα για αποτροπή της λοίμωξης από τον ιό SARS-CoV-2.

Το εμβόλιο αυτό, όπως και το εμβόλιο της MODERNA (mRNA 1273) περιέχουν ένα τμήμα messenger-RNA (mRNA) του ιού, που χορηγείται στο σώμα, ώστε να κατασκευαστεί από τον άνθρωπο, η spike πρωτεΐνη αγκίστρωσης του SARS-CoV-2 στα ανθρώπινα κύτταρα.

Έτσι η άμυνα του οργανισμού παράγει αντισώματα εναντίον της spike πρωτεΐνης αγκίστρωσης του SARS-CoV-2.

Οπότε αν στο μέλλον μολυνθεί ο άνθρωπος από τον ιό SARS-CoV-2 θα υπάρχουν έτοιμα τα αντισώματα στον οργανισμό κατά της spike πρωτεΐνης του, που θα αποτρέψουν τη σύνδεση του με τα κύτταρα του σώματος.

https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMoa2022483?articleTools=true

# Άλλο είδος εμβολίων που δοκιμάζονται, με φορέα Αδενοϊό (αυτός προκαλεί το κοινό κρυολόγημα ) που δεν μπορεί να αναπαραχθεί, είναι το εμβόλιο της AstraZeneca σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (AZD1222), το εμβόλιο της CanSino και το Ρωσικό εμβόλιο   Sputnik V.

Το Ρωσικό εμβόλιο Sputnik V διενεργείται σε 2 δόσεις με διαφορετικό στέλεχος Αδενοϊού και 21 μέρες διαφορά (Στέλεχος Ad26 στην πρώτη δόση και στέλεχος Ad5 στη δεύτερη δόση).

Ο Αδενοϊός μεταφέρει τη spike πρωτεΐνη αγκίστρωσης του SARS-CoV-2, μολύνει τα ανθρώπινα κύτταρα και προκαλεί αντίδραση του ανοσοποιητικού κατά της spike πρωτεΐνης.

https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)31604-4/fulltext

https://en.wikipedia.org/wiki/COVID-19_vaccine

ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Η εταιρία Regeneron ανέπτυξε 2 μονοκλωνικά αντισώματα (REGN-COV2) που χορηγούνται ταυτόχρονα και ενώνονται με την spike πρωτεΐνη (receptor binding domain ή RBD) του SARS-CoV-2. Αυτά εμποδίζουν την ένωση της RBD με τον υποδοχέα ACE2 των κυττάρων, έτσι οι κορωνοϊοί SARS-CoV-2 δεν μπορούν να μπουν στα κύτταρα.

Με αυτή τη θεραπεία βρέθηκε ότι μειώνεται το φορτίο (η ποσότητα) του ιού και η βλάβη στους πνεύμονες πιθήκων. Αυτή τη στιγμή τα αντισώματα REGN-COV2 μελετούνται σε 2000 ανθρώπους.

Γιατί 2 αντισώματα και όχι 1 ? Γιατί έχει παρατηρηθεί ότι μερικές φορές ο ιός μεταλλάσσει την RBD της spike πρωτεΐνης του, ώστε να επιβιώσει.

https://science.sciencemag.org/content/369/6506/1014

https://www.cell.com/trends/pharmacological-sciences/fulltext/S0165-6147(20)30166-8

https://www.nature.com/articles/s41392-020-00320-6

# Δοκιμάζονται (πέρα από τα άλλα φάρμακα) και φάρμακα που σταματούν την αντιγραφή του RNA του ιού δρώντας στην RNA εξαρτώμενη RNA πολυμεράση (RdRp) όπως π.χ. το Remdesivir monophosphate (RMP).

https://science.sciencemag.org/content/early/2020/04/30/science.abc1560.full

Επίσης πέρα από τα άλλα φάρμακα, προτείνονται σαν φάρμακα τα micro RNAs (mi-RNAs) που μειώνουν τη μετάφραση του ιικού RNA σε πρωτεΐνες του ιού.

https://www.researchsquare.com/article/rs-19592/v1

Επιπλέον σαν φάρμακα προτείνονται συμπληρωματικά ολιγονουκλεοτίδια (anti-sense oligonucleotide- ASO).

Τα ASO χορηγούμενα ενδοφλεβίως θα ενώνονται με μικρά τμήματα του mRNA του ιού, αυτό θα καταστρέφεται  οπότε θα σταματά η μετάφραση- παραγωγή των αντίστοιχων πρωτεϊνών του ιού στα ριβοσώματα των μολυσμένων κυττάρων.

https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/NAT.2020.0868

# Να ευχόμαστε ότι θα μεταλλαχθεί προς το καλύτερο για μας ο ιός, ώστε να καταλήξει τελικά σαν τους άλλους κορωνοϊούς που προκαλούν το απλό κρυολόγημα.

Ήδη λόγω της συνεχούς αντιγραφής του ιού, υπάρχουν περίπου 200 μεταλλάξεις νουκλεοτιδίων-βάσεων (αλλαγή μιας βάσης με μια άλλη) και 81 διαγραφές νουκλεοτιδίων-βάσεων.

Επειδή είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, σκέφτομαι ότι ίσως αυτή η πανδημία φανεί χρήσιμη για την ανθρωπότητα, ώστε να προετοιμαστούμε, με ταχύτερη ανακάλυψη φαρμάκων και εμβολίου, απέναντι σε ένα άλλο μελλοντικό, πολύ πιο θανατηφόρο ιό.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://science.sciencemag.org/content/368/6492/779

https://www.youtube.com/watch?v=PWzbArPgo-o

https://www.youtube.com/watch?v=zvuYJTL90J8

https://www.mdpi.com/2077-0383/9/4/1131/htm#B24-jcm-09-01131