ΘΡΟΜΒΟΦΙΛΙΑ – ΟΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΘΡΟΜΒΟΦΙΛΙΕΣ

- Αναρτήθηκε στις : 21/04/2021 από Πισσαρίδης Κώστας

Η δημιουργία θρόμβου σε αγγείο συμβαίνει σε καταστάσεις υπερπηκτικότητας του αίματος, σε καταστάσεις βραδείας ή στροβιλώδους ροής (στάσης) του αίματος και σε τραυματισμό ή φλεγμονή του ενδοθηλίου του αγγείου (τριάδα Virchow).

Οι Θρομβοφιλίες είναι καταστάσεις υπερπηκτικότητας του αίματος και συνεπώς δημιουργίας θρόμβων στα αγγεία, χωρίς να υπάρχει αιτία (χωρίς να υπάρχει αιμορραγία από τραυματισμό τους).

Αυτές εκτρέπουν τη συνεχή λεπτή ισορροπία μεταξύ της πρόκλησης θρόμβων και του περιορισμού τους, προς την πλευρά της θρομβογένεσης και των θρομβοεμβολικών επεισοδίων (VTE).

Οι Θρομβοφιλίες είναι είτε κληρονομικές είτε εμφανίζονται αργότερα οπότε λέγονται επίκτητες.

Οι Θρομβοφιλίες δημιουργούν θρομβώσεις κυρίως σε φλέβες ποδιών ή χεριών (αν συμβεί εν τω βάθει θρομβοφλεβίδα, πιθανώς ακολουθεί πνευμονική εμβολή), αλλά και στον εγκέφαλο, στα μάτια, στο ήπαρ (σύνδρομο Budd-Chiari), στις μεσεντέριες φλέβες κλπ.

Επιπλέον βοηθούν μαζί με άλλους παράγοντες κινδύνου για θρομβώσεις στις αρτηρίες (ισχαιμικό εγκεφαλικό, έμφραγμα κλπ.)

Επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο απώλειας του εμβρύου σε εγκυμοσύνη.

Όμως υπάρχουν και άλλοι παράγοντες – καταστάσεις (περιβαλλοντικές ή γονιδιακές) που ευνοούν τις θρομβώσεις, και αν συνδυαστούν με κάποια θρομβοφιλία αυξάνεται πολύ ο κίνδυνος θρόμβωσης.

Αυτοί οι παράγοντες ευνοούν τις θρομβώσεις σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό και διαχωρίζονται σε ισχυρής, μέτριας και ελαφράς πιθανότητας για θρόμβωση. (Δες πιο κάτω)

Επίσης μερικές φορές μπορεί να συνυπάρχει ένα είδος θρομβοφιλίας με ακόμη μια θρομβοφιλία είτε από γονιδιακή μετάλλαξη μακρινού προγόνου είτε από επίκτητη θρομβοφιλία, οπότε αυξάνεται κατά πολύ ο κίνδυνος θρομβώσεων.

[Οι επίκτητες θρομβοφιλίες έχουν χαρακτηριστικό παράδειγμα το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (antiphospholipid syndrome ή APS).]

ΟΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΘΡΟΜΒΟΦΙΛΙΕΣ

Οι κληρονομικές θρομβοφιλίες οφείλονται σε μετάλλαξη γονιδίου που σχετίζεται με κάποια από τις πρωτεΐνες της πήξεως, και συνέβηκε σε έναν πρόγονο, στο παρελθόν. Αυτές ανιχνεύονται σήμερα περίπου στο 50% όσων παρουσιάσουν απρόκλητη θρόμβωση.

Οι μεταλλάξεις μπορεί να είναι δυο ειδών: Είτε μετάλλαξη που προκαλεί απώλεια της λειτουργίας ή της ποσότητας των πρωτεϊνών – φυσικών αναστολέων της πήξεως, είτε μετάλλαξη που προκαλεί αύξηση της λειτουργίας παράγοντα της πήξεως, όπως του παράγοντα της πήξεως V (Leiden), της Προθρομβίνης (παράγοντας πήξεως ΙΙ) και του παράγοντα VIII.

[Η Υπερομοκυστεΐναιμία θεωρείται ασθενής δείκτης αυξημένου κινδύνου για θρομβοεμβολικά επεισόδια (π.χ. πνευμονική εμβολή).

Υπ’ όψιν ότι αυξημένο (2πλάσιο) κίνδυνο θρομβώσεων παρουσιάζουν όσοι δεν έχουν ομάδα αίματος 0.]

Πάντως ακόμη και σήμερα, μεγάλο ποσοστό (περίπου 50%) των γονιδιακών αιτίων που προκαλούν τις κληρονομικές οικογενειακές θρομβοφιλίες, δεν είναι γνωστό.

Οι πιο επικίνδυνες μορφές θρομβοφιλίας με ψηλό κίνδυνο για θρομβοεμβολικό επεισόδιο, είναι κυρίως οι ομόζυγοι με μετάλλαξη Leiden στον παράγοντα της πήξεως V (70πλάσιος κίνδυνος*), οι ομόζυγοι με μετάλλαξη G20210A στην Προθρομβίνη ή FII G20210A (20πλάσιος κίνδυνος*), όσοι έχουν συνδυασμό θρομβοφιλιών (π.χ. ετερόζυγος παράγων V Leiden και ετερόζυγος μετάλλαξη G20210A της προθρομβίνης. Ο κίνδυνος είναι 20πλάσιος*) και όσοι έχουν ετερόζυγο μείωση της Αντιθρομβίνης ΙΙΙ (20πλάσιος κίνδυνος*).

Μικρότερη επικινδυνότητα παρουσιάζουν όσοι έχουν ετερόζυγο μείωση της πρωτεΐνης C (8πλάσιος κίνδυνος*) ή της πρωτεΐνης S (7πλάσιος κίνδυνος*).

Ακόμη μικρότερο κίνδυνο θρομβώσεως έχουν οι ετερόζυγοι με μετάλλαξη Leiden στον παράγοντα της πήξεως V (5πλάσιος κίνδυνος*) και οι ετερόζυγοι με μετάλλαξη G20210A στην Προθρομβίνη (4πλάσιος κίνδυνος*), η σπάνια αύξηση του παράγοντα VIII (2πλάσιος κίνδυνος*) κλπ.

[*Η πιθανότητα για πρώτη θρόμβωση σε φλέβα και θρομβοεμβολή (VTE) συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό που έχει πιθανότητα 1-1.5/1000/έτος.]

ΟΙ ΓΟΝΙΔΙΑΚΕΣ ΘΡΟΜΒΟΦΙΛΙΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ

ΚΑΙ ΣΕ ΘΡΟΜΒΟΕΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟ

>>> Η ετερόζυγος μείωση της πρωτεΐνης C εμφανίζεται περίπου σε 1:300 ανθρώπους και αυξάνει τον κίνδυνο για 1^η φλεβική θρόμβωση κατά 8 φορές.

(Περίπου το 3% όσων παρουσιάζουν θρομβοεμβολική (VTE) νόσο έχουν αυτή τη μετάλλαξη)

Η ομόζυγος μείωση της πρωτεΐνης C είναι σπάνια, εμφανίζεται ίσως σε 1:750.000 ανθρώπους και εκδηλώνεται με βαρειά μορφή στο νεογνό (πορφύρα fulminans ή NPF)

>>> Η ετερόζυγος μείωση της πρωτεΐνης S εμφανίζεται περίπου σε 1:300 ανθρώπους στην Ευρώπη και αυξάνει τον κίνδυνο για 1^η φλεβική θρόμβωση κατά 7 φορές.

(Περίπου το 3% όσων παρουσιάζουν θρομβοεμβολική (VTE) νόσο έχουν αυτή τη μετάλλαξη)

Η ομόζυγος μείωση της πρωτεΐνης S είναι σπάνια, εμφανίζεται ίσως σε 1:4.000.000 ανθρώπους και εκδηλώνεται με βαρειά μορφή στο νεογνό (πορφύρα fulminans ή NPF)

>>> Η ετερόζυγος μείωση της Αντιθρομβίνης ΙΙΙ εμφανίζεται περίπου σε 1:2.000 ανθρώπους και αυξάνει τον κίνδυνο για 1^η φλεβική θρόμβωση κατά 20 φορές.

(Περίπου το 2% όσων παρουσιάζουν θρομβοεμβολική (VTE) νόσο έχουν αυτή τη μετάλλαξη)

(Η ομόζυγος μορφή συνήθως είναι ασύμβατη με τη ζωή)

>>> Ο συνδυασμός θρομβοφιλιών (π.χ. ετερόζυγος παράγων V Leiden και ετερόζυγος μετάλλαξη G20210A της προθρομβίνης είναι σπάνιος και αυξάνει τον κίνδυνο για 1^η φλεβική θρόμβωση κατά 20 φορές.

>>> Η ετερόζυγος μετάλλαξη στο γονίδιο G20210A της Προθρομβίνης (FII G20210A) εμφανίζεται περίπου σε 1:30 Έλληνες και αυξάνει τον κίνδυνο για 1^η φλεβική θρόμβωση κατά 5 φορές.

(Περίπου το 4% όσων παρουσιάζουν θρομβοεμβολική (VTE) νόσο έχουν αυτή τη μετάλλαξη)

Η ομόζυγος μετάλλαξη της Προθρομβίνης εμφανίζεται περίπου σε 1:1000 Ευρωπαίους και αυξάνει τον κίνδυνο για 1^η φλεβική θρόμβωση κατά 20 φορές.

>>> Η ετερόζυγος μετάλλαξη του παράγοντα V Leiden είναι πολύ συχνή στους Ευρωπαίους, περίπου σε 1:12 και ο κίνδυνος για 1^η φλεβική θρόμβωση είναι 6πλάσιος από το γενικό πληθυσμό.

(Περίπου το 15-20% όσων παρουσιάζουν θρομβοεμβολική (VTE) νόσο έχουν αυτή τη μετάλλαξη)

Η ομόζυγος μετάλλαξη του παράγοντα V Leiden εμφανίζεται περίπου σε 1: 650 Ευρωπαίους και ο κίνδυνος για 1^η φλεβική θρόμβωση είναι 70πλάσιος από το γενικό πληθυσμό.

>>> Η φρομβοφιλία από αύξηση του παράγοντα VIII (> 150%) παρατηρείται πολύ συχνά, στο 9% του πληθυσμού και ο κίνδυνος για 1^η φλεβική θρόμβωση από αυτήν είναι 2πλάσιος από το γενικό πληθυσμό.

Επιπλέον από αυτήν αυξάνεται ο κίνδυνος για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο στο 2πλάσιο.

(Περίπου το 25% όσων παρουσιάζουν θρομβοεμβολική (VTE) νόσο έχουν αυτή τη μετάλλαξη)

https://ejnpn.springeropen.com/articles/10.1186/s41983-021-00275-7

[*Η πιθανότητα για πρώτη θρόμβωση σε φλέβα και θρομβοεμβολή (VTE) συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό.

Στο γενικό πληθυσμό η πιθανότητα παθολογικής θρομβοεμβολής (VTE) είναι περίπου 1-1.5/1.000 ανά έτος.

# Τα στοιχεία ποικίλουν στη βιβλιογραφία.]

ΛΙΓΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΗΡΟΜΙΚΟΤΗΤΑ

Η γενετική πληροφορία, τα γονίδια στο DNA μας, έχουν κληρονομηθεί σε 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων, το ένα του ζεύγους από τον πατέρα μας και το άλλο του ζεύγους από τη μητέρα μας.

Τα 22 ζεύγη χρωμοσωμάτων λέγονται αυτοσωματικά (ομόλογα) χρωμοσώματα και επιπλέον υπάρχει ένα ζεύγος χρωμοσωμάτων του φύλου (ΧΥ στον άντρα, ΧΧ στη γυναίκα).

Οι γονιδιακές θρομβοφιλίες κληρονομούνται με αυτοσωματική επικρατούσα κληρονομικότητα. Αυτοσωματική γιατί η μετάλλαξη βρίσκεται στα αυτοσωματικά χρωμοσώματα και επικρατούσα γιατί αν το παιδί πάρει ένα μόνο ελαττωματικό γονίδιο (ετερόζυγος μορφή), είτε τη μητέρα είτε από τον πατέρας, θα παρουσιάσει τη “νόσο”.

Αν τύχει όμως να το έχουν και οι δύο γονείς και το παιδί δυστυχώς πέσει στο 25% και πάρει και τα δύο ελαττωματικά γονίδια (ομόζυγος μορφή), η νόσος θα είναι πολύ βαρύτερη.

Αν το ελαττωματικό γονίδιο το έχει ο ένας μόνο γονέας υπάρχει 50% πιθανότητα να το παρουσιάσει το κάθε παιδί (ετερόζυγος μορφή) και 50% πιθανότητα να μην υπάρχει καθόλου η μετάλλαξη στο παιδί.

Αν το ελαττωματικό γονίδιο το έχουν και οι δυο γονείς (εξαιρετικά σπάνια περίπτωση), υπάρχει 50% πιθανότητα το παιδί να πάρει το ένα μόνο ελαττωματικό γονίδιο (ετερόζυγος μορφή), 25% πιθανότητα να μην υπάρχει καθόλου η μετάλλαξη στο παιδί και 25% πιθανότητα το παιδί να πάρει και τα δύο ελαττωματικά γονίδια (ομόζυγος μορφή).

ΠΟΤΕ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΘΡΟΜΒΟΦΙΛΙΕΣ ?

Οι περισσότεροι ασθενείς με θρομβοεμβολή δεν χρειάζεται να ελεγχθούν για γενετική θρομβοφιλία λόγω του ότι το αποτέλεσμα δεν επηρεάζει τη θεραπεία.

>>> Πριν να αρχίσει έλεγχος πρέπει να αποκλειστούν το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, ο καρκίνος, τα αυτοάνοσα νοσήματα, η σπάνια παροξυσμική νυκτερινή αιμοσφαιρινουρία, η λήψη αντισυλληπτικών ή οιστρογόνων, η λήψη τεστοστερόνης, κοκαΐνης, ερυθροποιητίνης κλπ.

>>> Έλεγχος διενεργείται κυρίως αν υπάρχει θρόμβωση σε φλέβα, χωρίς αιτιολογικό παράγοντα (δες πιο κάτω) σε ηλικία κάτω των 40 ετών ή χωρίς ή ήπιο αιτιολογικό παράγοντα ιδίως σε άντρα, ηλικίας κάτω των 50 ετών.

>>> Η πιθανότητα υπάρξεως γενετικής θρομβοφιλίας ενισχύεται αν: α) Η θρόμβωση έγινε σε ασυνήθιστη θέση π.χ. εγκεφαλική φλέβα (CVST), σπλαχνική φλέβα κλπ., β) αν υπάρχει ιστορικό θρομβο-εμβολικών επεισοδίων σε 1^ου βαθμού συγγενή < 50 ετών και γ) αν έχει υπάρξει προηγούμενη θρόμβωση σε φλέβα.

>> Επίσης διενεργείται έλεγχος σε γυναίκες που είχαν θρομβοεμβολή στην εγκυμοσύνη ή μέχρι 2 μήνες μετά.

> Έλεγχος ίσως γίνεται επίσης σε γυναίκες με 3 τουλάχιστον ανεξήγητες αποβολές, ιδίως αν υπάρχει ιστορικό θρομβο-εμβολικών επεισοδίων σε 1^ου βαθμού συγγενή < 50 ετών.

Επίσης καλό είναι να ελέγχονται για θρομβοφιλία (και για το αντιφοσφωλιπιδικό σύνδρομο) νέα άτομα που έχουν Ανοικτό Ωοειδές Τρήμα (PFO) και παρουσίασαν εγκεφαλικό επεισόδιο από θρόμβο.

Επιπλέον ίσως πρέπει να ελέγχονται για θρομβοφιλία (και για το αντιφοσφωλιπιδικό σύνδρομο) νέα άτομα με έμφραγμα μυοκαρδίου, χωρίς στενώσεις στις στεφανιαίες αρτηρίες (MINOCA).

Για να ελεγχθεί το αίμα για θρομβοφιλία, χρειάζεται να γίνει διακοπή του Sintrom για τουλάχιστον 15-30 μέρες και των νέων αντιπηκτικών (NOACS) για τουλάχιστον 3-5 μέρες.

Επιπλέον τα επίπεδα της πρωτεΐνης C, της πρωτεΐνης S και της αντιθρομβίνης ΙΙΙ μειώνονται στην οξεία φάση της θρόμβωσης, συνεπώς δεν πρέπει να μετρούνται σ’ αυτή τη φάση.

Στους πρώτους μήνες μετά την θρομβοφλεβίτιδα, μόνο γονιδιακές εξετάσεις μπορούν να γίνουν.

>> Έλεγχος για θρομβοφιλία μπορεί να είναι χρήσιμος σε γυναίκες που είναι 1^ου βαθμού συγγενείς όσων έχουν γνωστή επικίνδυνη θρομβοφιλία και σκοπεύουν να τεκνοποιήσουν.

Η ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ VTE

Ο στόχος της χορήγησης θεραπείας μετά από 1^η θρόμβωση σε φλέβα είναι η πρόληψη πνευμονικής εμβολής.

Η χορήγηση παρατεταμένης αντιπηκτικής θεραπεία σε θρομβοφιλία εξαρτάται κυρίως από την ύπαρξη ή όχι απρόκλητης εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδας, από το αν έχει υπάρξει και άλλη θρομβοφλεβίτιδα στο παρελθόν, από τη θέση της θρόμβωσης, από την ύπαρξη ή όχι οικογενειακού ιστορικού θρομβοεμβολής, από τον κίνδυνο αιμορραγίας (score HAS-BLED), από τον τύπο της θρομβοφιλίας και από τις προτιμήσεις του ασθενούς.

Βάσει των οδηγιών, σε θρομβοεμβολική νόσο (VTE) η αντιπηκτική θεραπεία χορηγείται για απεριόριστη διάρκεια, χωρίς προγραμματισμένη ημερομηνία διακοπής αν η αιτία που την προκάλεσε, δεν μπορεί να βρεθεί, αν η αιτία επιμένει, αν είναι σε ασυνήθιστη θέση, αν έχει επαναληφθεί κλπ.

>> Η παρουσία μιας από τις επικίνδυνες θρομβοφιλίες, ιδίως αν ΔΕΝ υπήρξε μείζων αναστρέψιμος παράγοντας, δικαιολογεί την παρατεταμένη αντιπηκτική θεραπεία, παρ’ όλο που γνωρίζουμε ότι ο κίνδυνος δεύτερης θρομβοεμβολής δεν είναι τόσο μεγάλος όσο της πρώτης.

>>> Έτσι σε όσους έχουν εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα και είναι ομόζυγοι με V Leiden ή με FII G20210A, ή έχουν συνδυασμό θρομβοφιλιών ή έχουν μείωση της Αντιθρομβίνης ΙΙΙ ή της πρωτεΐνης C ή της πρωτεΐνης S, χορηγείται ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗ δόση αντιπηκτικών με περιοδική επαναξιολόγηση.

Η παρατεταμένη χορήγηση αντιπηκτικών μειώνει την πιθανότητα επαναθρόμβωσης κατά 90% περίπου, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο αιμορραγίας.

https://www.ejves.com/article/S1078-5884(20)30868-6/fulltext#secsectitle0705

Το αντιπηκτικό θα είναι είτε το Sintrom (ή Warfarin) είτε τα νέα αντιπηκτικά NOACs (ή DOACs) π.χ. Rivaroxaban (Xarelto), Apixaban (Eliquis), Dabigatran (Pradaxa) είτε οι Ηπαρίνες χαμηλού μοριακού βάρους (LMWH).

Μετά τους 6 μήνες μειώνεται η δόση του Eliquis στα 2.5 mg x 2 και του Xarelto στα 10 mg x 1 (Για τα άλλα 2 δεν υπάρχουν μελέτες)

>>> Στη μειωμένη δραστικότητα της Αντιθρομβίνης ΙΙΙ, σαν αντιπηκτική θεραπεία χορηγείται μόνο το Sintrom με στόχο το INR να είναι στο 2-2.5.

Υπ’ όψιν ότι στην αρχή της χορήγησης Sintrom, αν υπάρχει μείωση της πρωτεΐνης C ή της πρωτεΐνης S, μπορεί να προκληθεί νέκρωση στο δέρμα (warfarin–induced skin necrosis), λόγω προσωρινής υπερπηκτικότητας του αίματος (οι παράγοντες της πήξεως που εξαρτώνται από τη βιταμίνη Κ, αργούν περισσότερο να εξουδετερωθούν, συγκριτικά με την πρωτεΐνη C και S).

Η χορήγηση των NOACs βρέθηκε αποτελεσματική, όμως αυξήθηκαν οι μηνομητρορραγίες από αυτά, εκτός και αν λαμβανόταν η Dabigatran (Pradaxa).

https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/JAHA.120.018917

Για όσους έχουν νεφρική νόσο πρέπει να ελέγχεται προσεκτικά η δόση και το είδος του αντιπηκτικού.

Η δόση των ηπαρινών χαμηλού μοριακού βάρους (LMWH) εξαρτάται και από σωματικό βάρος.

Η ΘΡΟΜΒΟΠΡΟΦΥΛΑΞΗ

Η ύπαρξη θρομβοφιλίας και το είδος της είναι μια μόνο από τις πολλές παραμέτρους που καθορίζει τον κίνδυνο θρομβοεμβολής.

Έτσι όποιος έχει θρομβοφιλία (ή έχει έντονο οικογενειακό ιστορικό) προληπτικά πρέπει να αποφεύγει την ακινησία, να πίνει πολλά υγρά, να μην καπνίζει, να χάσει κιλά, να μην παίρνει αντισυλληπτικά (ούτε ερυθροποιητίνη, τεστοστερόνη, κοκαΐνη) κλπ.

Α) Σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου για θρόμβωση, π.χ. ακινησία λόγω εγχείρησης, τραύματος, νόσου, σε αεροπορικό ταξίδι > 4 ωρών κλπ. συνιστάται η προληπτική χορήγηση είτε Ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους (LMWH) είτε ενός νέου αντιπηκτικό (NOAC), είτε fondaparinux (Arixtra).

[Στην ανεπάρκεια της Αντιθρομβίνης ΙΙΙ η αποτελεσματικότητα των LMWH είναι μειωμένη, οπότε πρέπει να χορηγηθεί NOAC (ή Sintrom).]

Β) Προληπτική μακροχρόνια χορήγηση αντιπηκτικού σε άνθρωπο με γνωστή θρομβοφιλία, χωρίς να υπάρχει επεισόδιο θρομβοεμβολής και χωρίς να υπάρχει περίπτωση υψηλού κινδύνου για θρόμβωση, δεν συστήνεται γιατί ο κίνδυνος αιμορραγίας από τα υπάρχοντα αντιπηκτικά είναι μεγαλύτερος από 1%/έτος, ενώ ο κίνδυνος θρομβοεμβολής είναι μικρότερος από 1%/έτος.

[Ο μεγαλύτερος κίνδυνος θρομβοεμβολής χωρίς τις ανωτέρω προϋποθέσεις προέρχεται από την ομόζυγο V Leiden και είναι περίπου 0.85%/έτος]

Γ) Σε εγκυμοσύνη

i) αν έχει υπάρξει προσωπικό ιστορικό θρομβοεμβολής χορηγείται σε όλες προφυλακτικά, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και για 6 εβδομάδες μετά, LMWH.

ii) ακόμη και αν δεν υπάρχει προσωπικό ιστορικό θρομβοεμβολής χορηγείται προφυλακτικά, στη διάρκεια και για 6 εβδομάδες μετά, LMWH, στις εξής περιπτώσεις:

Σε ομόζυγο V Leiden, σε ομόζυγο μετάλλαξη G20210A της προθρομβίνης, σε συνδυασμό θρομβοφιλίας (π.χ. ετερόζυγος παράγων V Leiden και ετερόζυγος μετάλλαξη G20210A της προθρομβίνης) ακόμη και αν δεν υπάρχει ιστορικό θρομβοεμβολής και σε ανεπάρκεια της Αντιθρομβίνης ΙΙΙ με ιστορικό θρόμβωσης σε 1^ου βαθμού συγγενή < 50 ετών.

iii) Στην ανεπάρκεια της πρωτεΐνης C και της πρωτεΐνης S χορηγείται LMWH για 6 εβδομάδες μόνο μετά τον τοκετό (ο κίνδυνος θρομβοεμβολής είναι πολύ αυξημένος), αν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου για θρομβοεμβολή ή ιστορικό θρόμβωσης σε 1^ου βαθμού συγγενή < 50 ετών.

iv) σε ανεπάρκεια της Αντιθρομβίνης ΙΙΙ πολλές επιστημονικές εταιρίες συνιστούν να χορηγείται LMWH και πριν τον τοκετό και μετά από αυτόν για 6 εβδομάδες, ακόμη και χωρίς ιστορικό θρόμβωσης σε 1^ου βαθμού συγγενή < 50 ετών.

v) Δεν θα δοθεί θρομβοπροφύλαξη ούτε στη διάρκεια ούτε μετά: Σε ετερόζυγο V Leiden και σε ετερόζυγο μετάλλαξη G20210A της προθρομβίνης, ακόμη και αν υπάρχει ιστορικό θρόμβωσης σε 1^ου βαθμού συγγενή < 50 ετών.

Αν θα δοθεί προληπτική χορήγηση LMWH, καλύτερα αυτή να ξεκινά από πριν την εγκυμοσύνη όταν αυτή αποφασιστεί.

ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ 1^ο ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΡΟΜΒΟΦΛΕΒΙΤΙΔΑΣ

α) Iσχυροί παράγοντες κινδύνου, όπως κάταγμα ποδιού, μεγάλο τραύμα, αντικατάσταση του ισχίου ή του γόνατος, τραυματισμός σπονδυλικής στήλης, νοσηλεία (το προηγούμενο 3μηνο) για καρδιακή ανεπάρκεια ή έμφραγμα ή κολπική μαρμαρυγή και ιστορικό προηγούμενης θρομβοεμβολικής νόσου (VTE).

β) Ενδιάμεσοι παράγοντες κινδύνου, όπως αυτοάνοσες παθήσεις, μετάγγιση αίματος, ύπαρξη κεντρικής φλεβικής γραμμής, χημειοθεραπεία, συμφορητική καρδιακή ή πνευμονική ανεπάρκεια, ερυθροποιητικοί παράγοντες, αντισυλληπτικά, ορμονική θεραπεία υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση, καρκίνος (ιδίως μεταστατικός), ισχαιμικό εγκεφαλικό, αρθροσκοπική εγχείρηση γόνατος, λοίμωξη (π.χ. πνευμονία, ουρολοίμωξη), φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, θρόμβωση επιφανειακής φλέβας, 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό κλπ.

γ) Ήπιοι παράγοντες κινδύνου, όπως κατάκλιση πάνω από 3 μέρες, πολύωρη ακινησία σε λεωφορείο ή αεροπλάνο, μεγάλη ηλικία, λαπαροσκοπική εγχείρηση, παχυσαρκία, κύηση*, κιρσοί, κάπνισμα, Σ. Διαβήτης, υπέρταση κλπ.

ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΘΡΟΜΒΩΣΕΙΣ

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρία, οι παράγοντες κινδύνου για ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ θρομβοεμβολικού επεισοδίου χωρίζονται σε μειωμένης πιθανότητας (< 3%/έτος), μέτριας πιθανότητας (3-8%/έτος) και αυξημένης πιθανότητας (> 8%/έτος).

https://academic.oup.com/eurheartj/article/41/4/543/5556136#211358911

α) Αυξημένη πιθανότητα, > 8%/έτος: καρκίνος (ιδίως μεταστατικός), αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, προηγούμενο επεισόδιο χωρίς αιτία, και ιδίως αν υπάρχουν οι εξής γενετικές θρομβοφιλίες: ομόζυγοι με V Leiden ή ομόζυγοι με FII G20210A, ή συνδυασμός θρομβοφιλιών ή η μείωση της Αντιθρομβίνης ΙΙΙ, της πρωτεΐνης C, της πρωτεΐνης S κλπ.

β) Μέτρια πιθανότητα, 3-8%/έτος: γενική αναισθησία < 30 λεπτά, εισαγωγή σε νοσοκομείο για < 3 μέρες, θεραπεία με αντισυλληπτικά/ οιστρογόνα, κύηση* και 6 εβδομάδες μετά, παραμονή στο κρεβάτι στο σπίτι για > 3 μέρες, τραύμα στο πόδι που εμποδίζει την κίνηση > 3 μέρες, πτήση > 4 ωρών, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, ενεργή αυτοάνοση πάθηση, αν η αιτία της δεν μπορεί να βρεθεί κλπ.

γ) Μειωμένη πιθανότητα, < 3%/έτος: γενική αναισθησία > 30 λεπτά, εισαγωγή σε νοσοκομείο για > 3 μέρες, τραύμα με κάταγμα κλπ.

[* Στην εγκυμοσύνη αυξάνονται οι παράγοντες της πήξεως VIII και το Ινωδογόνο και μειώνεται η πρωτεΐνη S κλπ. Επιπλέον μειώνεται η ροή του αίματος στις φλέβες και επηρεάζεται το ενδοθήλιο από τις ορμονικές αλλαγές.]