ΝΕΟ ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΟ, ΤΟ AOH1996

- Αναρτήθηκε στις : 05/08/2023 από Πισσαρίδης Κώστας

Πριν μερικές μέρες ανακοινώθηκε ένα νέο πειραματικό αντικαρκινικό φάρμακο, το AOH1996 που εκμηδενίζει τους συμπαγείς καρκίνους.

Το επιτυγχάνει σταματώντας τη δράση μιας πρωτεΐνης, του παραλλαγμένου πυρηνικού αντιγόνου των πολλαπλασιαζομένων κυττάρων ή PCNA, που βρίσκεται στα καρκινικά κύτταρα.

[Υπ’ όψιν ότι ο όρος αντιγόνο που του δόθηκε είναι εσφαλμένος].

Το PCNA στα καρκινικά κύτταρα διαφέρει από το PCNA στα φυσιολογικά κύτταρα, οπότε το AOH1996 σχεδιάστηκε να δρα μόνο στο παραλλαγμένο PCNA, εμποδίζοντας την αντιγραφή του DNA (συνεπώς και τον πολλαπλασιασμό) μόνο των καρκινικών κυττάρων.

Επίσης επειδή το PCNA χρειάζεται και για την επιδιόρθωση του DNA, το πειραματικό φάρμακο εμποδίζει και την επιδιόρθωση του DNA, μόνο στα καρκινικά κύτταρα, οπότε συνήθως σπάζει η διπλή έλικα, σ’ αυτά.

Το AOH1996 βρίσκεται στη φάση χορήγησης του σε μικρό αριθμό ανθρώπων (κλινική μελέτη φάσης Ι), μετά από χρήση του σε πειραματόζωα. Αυτό ανακαλύφθηκε στην πόλη της ελπίδας στο Λος Άντζελες.

Το PCNA είναι πρωτεϊνικό σύμπλεγμα που μοιάζει με δακτυλίδι, περικλείνει το DNA και χρησιμεύει στο “δέσιμο” της DNA πολυμεράσης δ σ’ αυτό, με μηχανισμό σφιγκτήρα που γλιστρά, ώστε κατά την διάρκεια της αντιγραφής του DNA να δημιουργούνται οι δυο θυγατέρες έλικες από την DNA πολυμεράση ΙΙΙ (DNA synthesis).

Το DNA είναι το θησαυροφυλάκιο της γνώσης και είναι υπεύθυνο τόσο για την αντικατάσταση των φθαρμένων κυττάρων (με τη μίτωση), όσο και για τη διαιώνιση του είδους (με τη μείωση).

Για να γίνει η αναπαραγωγή (replication) του DNA χρησιμοποιούνται πολλά ένζυμα.

Ένα από αυτά είναι η DNA πολυμεράση που δημιουργεί τις 2 νέες θυγατρικές έλικες (DNA synthesis).

Αυτό γίνεται με την εύρεση και τοποθέτηση πάνω στις ανοιγμένες έλικες του DNA, συμπληρωματικών βάσεων, που βρίσκονται ελεύθερες στον πυρήνα.

ΛΙΓΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ

Το ενήλικο σώμα διατηρείται για πολλά χρόνια ζωντανό, χάρη στην ανανέωση των κυττάρων των ιστών.

Υπολογίζεται ότι ο μέσος όρος ηλικίας των κυττάρων του σώματος μας είναι 7-10 ετών και οι κυτταρικές διαιρέσεις συμβαίνουν περίπου 40-70 φορές στη διάρκεια της ζωής του ενήλικου ανθρώπου

Σχεδόν όλα τα κύτταρα στο σώμα γερνούν, οπότε ανανεώνονται συνεχώς είτε μέσω διαιρέσεων- αυτοδιπλασιασμού τους (μίτωση) είτε από τα σωματικά βλαστοκύτταρα, ανάλογα με τον ιστό που βρίσκονται και ανάλογα με τις συνθήκες (π.χ. σε τραυματισμό).

Στις κυτταρικές διαιρέσεις μεταφέρεται ακριβώς το ίδιο, αρχικό, γονιδιακό υλικό, DNA, από τη μια γενιά κυττάρων στις επόμενες γενιές ξεκινώντας από το πρώτο κύτταρο που προήλθε από τη γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο (ζυγώτης).

Οι οδηγίες για τη κατασκευή και λειτουργία του σώματος περιέχονται στα γονίδια που υπάρχουν στο DNA. Αυτό μεταφέρει το γενετικό μας κώδικα (ανθρώπινο γονιδίωμα).

Το DNA βρίσκεται στον πυρήνα των κυττάρων, στα 23 ζεύγη χρωματοσωμάτων και αποτελείται από διπλή έλικα με διαδοχικά νουκλεοτίδια που τα απαρτίζουν βάσεις σε σειρά.

Οι βάσεις είναι 4 και όλες οι πληροφορίες για τη δημιουργία και τη λειτουργία του σώματος υπάρχουν στους αμέτρητους συνδυασμούς των 4 βάσεων.

Η ζωή βασίζεται στο DNA, για την παραγωγή πρωτεϊνών που εκτελούν τις λειτουργίες των κυττάρων και του σώματος, για την αντικατάσταση των φθαρμένων κυττάρων, με νέα ακριβώς ίδια με τα αρχικά (μίτωση) και για τη δημιουργία απογόνων.

Η αντιγραφή – αυτοδιπλασιασμός (replication) του DNA (φάση S ή Synthesis) γίνεται για να μεταφερθεί η γενετική πληροφορία από ένα κύτταρο στα 2 θυγατρικά κύτταρα (κυτταρικές διαιρέσεις).

Μετά δημιουργούνται οι δυο θυγατέρες έλικες από την DNA πολυμεράση ΙΙΙ (DNA synthesis). Αυτή γίνεται με την εύρεση και τοποθέτηση των συμπληρωματικών βάσεων που βρίσκονται ελεύθερες στον πυρήνα, πάνω στις ανοιγμένες έλικες του DNA.

(Η DNA πολυμεράση επιδιορθώνει επίσης λάθη στην τοποθέτηση βάσεων, που συμβαίνουν κατά την διάρκεια της αντιγραφής.)

Οι διαιρέσεις και ο προγραμματισμένος θάνατος στα φυσιολογικά κύτταρα του σώματος είναι αυστηρά ελεγχόμενα από το DNA μας, με πολλές δικλείδες ασφαλείας.

Η μίτωση είναι η διαίρεση του DNA του πυρήνα και η διαίρεση των υπολοίπων οργανιδίων του σωματικού κυττάρου (μη αναπαραγωγικού και μη τελικώς διαφοροποιημένου), σε 2 ακριβώς ίδια θυγατρικά κύτταρα.

Τα δύο θυγατρικά κύτταρα έχουν από μια έλικα του DNA από το αρχικό κύτταρο, και μια νέα έλικα που έγινε με τη διαδικασία της σύνθεσης του DNA.

Η μίτωση γίνεται για ανάπτυξη και για ανανέωση- επιδιόρθωση των ιστών.

ΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΙ

Ο Καρκίνος (οι καρκίνοι) είναι ομάδα παθήσεων οι οποίες χαρακτηρίζονται από αχρείαστο και ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό παθολογικών κυττάρων που εξαπλώνονται και καταστρέφουν γειτονικούς και απομακρυσμένους φυσιολογικούς ιστούς προκαλώντας τελικά το θάνατο, αν δεν αντιμετωπιστεί.

Ο καρκίνος παρουσιάζει περίπου 200 διαφορετικούς τύπους, ανάλογα με τον ιστό που βρίσκονται και ξεκινούν από ένα μόνο κύτταρο, που απέκτησε καρκινικές ιδιότητες συνήθως σε διάστημα χρόνων ή και δεκαετιών.

Πιο πάνω φαίνεται πως διαδοχικές μεταλλάξεις γονιδίων προκαλούν πολύποδα (αδένωμα) και τελικά καρκίνο στο παχύ έντερο. Το APC και το Ρ53 είναι γονίδια που καταπιέζουν τη δημιουργία όγκων / Το Κ ras είναι ογκογονίδιο (δηλαδή γονίδιο που προκαλεί τη δημιουργία όγκων).

https://www.youtube.com/watch?v=7MNnyB2Rp14

>> Οι Καρκίνοι προκαλούνται από διάφορες αιτίες που έχουν σαν αποτέλεσμα μεταλλάξεις σε συγκεκριμένα γονίδια που ευνοούν τον καρκίνο ή/και επιγενετικές αλλαγές σ’ αυτά τα γονίδια.

[Οι επιγενετικές αλλαγές ενεργοποιούν ή απενεργοποιούν γονίδια που σχετίζονται με τον καρκίνο μέσω ενεργοποίησης ή απενεργοποίησης της δημιουργίας mRNA από αυτά]

>> Οι μεταλλάξεις ή/και οι επιγενετικές αλλαγές, γίνονται σε τρία είδη γονιδίων:

α) στα ογκογονίδια που αυξάνεται η δράση τους (αυτά αυξάνουν τις κυτταρικές διαιρέσεις π.χ. γονίδια της οικογένειας ras). Αυτά δημιουργούνται από τα πρωτο-ογκογονίδια και παρομοιάζονται με το πεντάλ της βενζίνης στο αυτοκίνητο (αυτοκίνητο εννοούμε τις κυτταρικές διαιρέσεις).

β) σε γονίδια που καταπιέζουν τη δημιουργία όγκων που μειώνεται η δράση τους. αυτά παρομοιάζονται με το πεντάλ του φρένου στο αυτοκίνητο.

γ) σε γονίδια που διορθώνουν το DNA που μειώνεται η δράση τους. Αυτά διορθώνουν το DNA από τις συνεχείς βλάβες του κατά τις διαιρέσεις των κυττάρων, και τις περιβαλλοντικές μεταλλάξεις. Αυτά παρομοιάζονται με συνεργείο επισκευής των βλαβών του αυτοκινήτου.

Μερικές φορές, στο 7% περίπου των καρκίνων, μεταλλάξεις στο DNA μεταφέρονται κληρονομικά.

> Η συσσώρευση μεταλλάξεων ή/και επιγενετικών αλλαγών διαρκεί συνήθως χρόνια ώστε να δημιουργηθεί το πρώτο καρκινικό κύτταρο.

>>> Το πρώτο καρκινικό κύτταρο έχει καταφέρει να ξεφύγει διαδοχικά από όλους τους ελέγχους και επιδιορθώσεις του DNA (κατά τις κυτταρικές διαιρέσεις και τις βλάβες του από άλλους εξωγενείς παράγοντες), από τον προγραμματισμένο θάνατο (απόπτωση) όσων κυττάρων δημιουργηθούν με ελαττωματικό DNA και επιπλέον καταφέρνει να “κρυφτεί” από το ανοσοποιητικό σύστημα για να μην εξοντωθεί.

>> Το πρώτο καρκινικό κύτταρο αφού καταφέρει να ξεφύγει από τον προγραμματισμένο θάνατο (απόπτωση) πρέπει να αρχίσει να διαιρείται.

Για να συμβεί αυτό τα καρκινικά κύτταρα κυρίως διατηρούν το μήκος των τελομερών τους στο ελάχιστο δυνατό για να μπορούν να συνεχίζουν τις διαιρέσεις, οπότε γίνονται “αθάνατα” (με αμέτρητες διαιρέσεις).

[Τα τελομερή είναι ειδικοί προστατευτικοί σχηματισμοί που “σφραγίζουν” τις δυο άκρες των χρωματοσωμάτων για να προστατεύσουν το DNA από τη φθορά, που συμβαίνει κυρίως κατά τις κυτταρικές διαιρέσεις.

Αυτά θυσιάζονται – καταστρέφονται μερικώς για να μην καταστραφούν τα χρήσιμα γονίδια κατά τον αυτοδιπλασιασμό του DNA στις κυτταρικές διαιρέσεις.

>> Επιπλέον τα καρκινικά κύτταρα πρέπει να καταφέρουν να ΜΗ δέχονται επιθέσεις από το ανοσοποιητικό σύστημα και πιθανώς το καταφέρνουν προκαλώντας δυσλειτουργία στα Δενδριτικά κύτταρα και επιπλέον προκαλώντας ανοσοκατασταλτικό μικροπεριβάλλον γύρω τους (προκαλούν περιφερική ανοσολογική ανοχή).

Στην εικόνα φαίνεται καρκινικό κύτταρο που δέχεται επίθεση από κυτταροτοξικά CD8+ Τ λεμφοκύτταρα.

[Μερικοί καρκίνοι για να αποφύγουν την εξόντωση, ενεργοποιούν την checkpoint πρωτεΐνη PD-1.

Η πρωτεΐνη PD-1 εμποδίζει το ανοσοποιητικό να επιτίθεται εναντίον των δικών μας φυσιολογικών κυττάρων. Το επιτυγχάνει με αύξηση της ανοσολογικής ανοχής, μέσω αύξησης των Τ reg Λεμφοκυττάρων και μείωσης της δράσης των Τ Λεμφοκυττάρων (CD4+, CD8+).